Bent u een ochtend- of een avondmens?

De één stapt ‘s ochtends met gemak om zeven uur uit bed, terwijl de ander liever uitslaapt tot een uur of tien. Die laatste is misschien liever ‘s avonds actief. Zoveel mensen, zoveel wensen, zullen we maar zeggen. In welke herkent u zich? In dit artikel leest u hoe u als ochtendmens ook ‘s avonds actief kunt zijn, of hoe u juist als avondmens tóch op tijd uit bed komt. 


Waarom zijn er ochtend- en avondmensen?

Het verschil tussen ochtend- en avondmensen heeft te maken met het zogenaamde ‘circadiaan ritme’ van ons lichaam. Dit ritme is een biologisch proces dat ongeveer 24 uur duurt en bepaalt wanneer we slaperig zijn en wanneer we ons alert voelen. Ochtendmensen hebben de neiging om vroeg op te staan en zich alert en energiek te voelen in de vroege ochtenduren, terwijl avondmensen de neiging hebben om 's avonds laat actief te zijn en later op de dag hun piekenergie te bereiken.

Dit verschil is deels genetisch bepaald en deels aangeleerd door onze levensstijl en routines. Sommige mensen hebben van nature een korter circadiaan ritme, wat betekent dat hun lichaam eerder signalen afgeeft om wakker te worden en in slaap te vallen. Andere mensen hebben van nature een langer circadiaan ritme en hebben daarom meer tijd nodig om op te starten in de ochtend. Factoren zoals werk, school en sociale verplichtingen kunnen ook van invloed zijn op onze natuurlijke neiging om ochtend- of avondmens te zijn. Bijvoorbeeld, als iemand regelmatig vroeg moet opstaan voor werk, kan dit hun biologische ritme aanpassen om meer een ochtendmens te worden.


Tips voor ochtendmensen

Bent u een ochtendmens en wilt u graag actiever zijn in de avond? Dan kunnen deze tips u helpen: 

  1. Bouw het langzaam op: Als u gewend bent om vroeg naar bed te gaan en vroeg op te staan, probeer dan niet ineens laat op te blijven. Begin met het geleidelijk aan verlaten van uw bedtijd met 15-30 minuten per nacht totdat u de gewenste tijd hebt bereikt.
  2. Maak een routine: Creëer een avondroutine die helpt om u geest en lichaam wakker te houden. Dit kan bestaan uit een actieve wandeling, een interessant boek lezen, een puzzel maken of een lauwe of koude douche nemen.
  3. Blijf actief: zitten of liggen op een lekkere bank is makkelijke manier om in slaap te vallen. Vermijd deze dus. Wilt u wakker blijven, maar tóch niet te veel moeten doen? Dan kan het helpen om naar uw favoriete muziek te luisteren. Kies dan wel actieve muziek en geen rustige muziek. 


Tips voor avondmensen

Bent u een avondmens en wilt u graag actiever zijn in de ochtend? Dan kunnen deze tips u helpen: 

  1. Pas uw slaapschema geleidelijk aan: begin een paar dagen voordat u vroeg moet opstaan met het veranderen van uw slaapschema. Ga elke avond iets eerder naar bed en sta elke ochtend iets vroeger op, zodat uw lichaam geleidelijk aan kan wennen aan het nieuwe ritme. Als u regelmatig vroeg op staat, is een vaste bedtijd belangrijk. Zo kan uw lichaam deze nieuwe routine ontwikkelen.
  2. Maak gebruik van natuurlijk licht: Zodra u wakker wordt, open dan de gordijnen en laat natuurlijk licht binnenkomen. Dit kan uw biologische klok resetten en u helpen wakker te worden.
  3. Maak een ochtendroutine: Maak een ochtendroutine waarin u dingen doet die u leuk vindt, zoals mediteren, een gezond ontbijt eten of een wandeling maken. Dit kan u helpen om uw dag goed te beginnen en u energieker te voelen.


Pas niet uw ritme maar uw planning aan

In plaats van uw slaapritme aan te passen, kunt u misschien ook proberen om uw planning aan te passen. Misschien kunt u flexibel werken en een uur later beginnen als u dan ook wat langer doorwerkt? Of kunt u uw avonddienst juist ruilen voor een ochtenddienst? Zo hoeft u uw slaapritme niet aan te passen. Kan dit niet? Onthoud dan dat het aanpassen van uw slaappatroon lang kan duren en dat u met wat geduld, vast en zeker went aan uw nieuwe slaappatroon.